Michel Dijkstra - De maan in een dauwdruppel: over intimiteit en onthechting

Michel Dijkstra

Leef je voor jezelf of voor de ander? Hoe kun jij je werkelijk met de medemens verbinden zonder jezelf kwijt te raken? Deze vragen staan centraal in Michel Dijkstra's boek Intimiteit en onthechting: levenskunst tussen oost en west (Boom, 2021).

Uitgangspunt van zijn talk vormt een beeld van de dertiende-eeuwse zenmeester Dōgen: de maan in een dauwdruppel. Beide natuurfenomen zijn elkaar zozeer nabij dat de tegenstelling tussen groot en klein wegvalt: de hele maan wordt gereflecteerd in het minuscule dauwdruppeltje. Tegelijkertijd raken ze elkaar niet aan en blijven ze onthecht. Zo kan de ander ons even nabij als ‘vreemd’ in de zin van ‘mysterieus’ zijn.

Zenmeester Dōgen staat echter ver van ons af qua tijd en cultuur. Daarom onderzoeken we de mogelijkheid van zijn levenskunst aan de hand de moderne (levens)kunstenaar Alberto Giacometti (1901-1966). Zijn intense oeuvre staat in het teken van afstand en nabijheid tot de ander. Met zijn schilderijen probeert hij te versmelten met zijn model en haar zo weer te geven als zij is. Keer op keer komt de kunstenaar erachter dat zij rijker is dan hij ooit kan weergeven. Uit het werk van Giacometti kunnen we dan ook één ding leren: bij het benaderen van de ander vormt mislukking de kostbaarste ontdekking.

Over Michel Dijkstra
Michel Dijkstra is onafhankelijk geleerde op het gebied van oosterse filosofie en westerse mystiek. Hij publiceerde onder andere In alle dingen heb ik rust gezocht. De weg naar eenheid van Meister Eckhart en zenmeester Dōgen (Vantilt, 2019) en Zenboeddhisme. De kunst van het loslaten (Ambo, 2010). Regelmatig verzorgt hij cursussen voor de ISVW en andere onderwijsinstellingen.

terug naar De Nacht van de Filosofie