Sabine Hardus - Intieme spionnen

Sabine Hardus

Kun je intiem zijn met een vreemde? Nou en of. Sabine gaat terug naar de tijd waarin sociale media nog een onbekende woordcombinatie was. Een tijd waarin andersdenkenden nog niet gehackt konden worden met spyware telefoons en computers.

Zij wil laten zien hoe intieme relaties kunnen worden gecreëerd op bevel van de staat en in het verlengde ervan de Stasi (de Staatssicherheitsdienst) om mensen te bespioneren. Dat doet zij met behulp van de ‘stasi-akten’ waarin haar ‘ik’ een verhaal werd dat vreemden over haar hebben ‘gesponnen’.

Gelukkig kreeg Sabine dit verhaal pas 20 jaar na dato onder ogen. Toen zij van de eerste schik was bekomen, voelde het voor haar alsof ze een vreemde tegenkwam. Dat was haar manier om ermee te dealen.

Sabine:
‘Ik kan nu alvast verklappen dat ik jullie tijdens de Nacht van de Filosofie ga vertellen of ik zelf ook een spion was of juist niet. Ik ga niet oordelen over goed en kwaad in de situatie zoals die achter het ijzeren gordijn. Of meer specifiek: mijn geboorteland de DDR. Ik blijf heel dicht op het thema van deze Nacht van de Filosofie: Intieme vreemden. Want dat je intimi soms vreemden voor je waren, dat is bekend. Een tante of zelfs een broer kon je 'Spitzel' zijn. Maar soms kwam je -zonder het te weten- nóg dichterbij en viel je voor de charmes van iemand die jou ‘in naam van de staat’ het hof had gemaakt. De grens tussen goed en kwaad werd daarmee zelfs letterlijk door de mantel der liefde bedekt. Zo kwam het dus voor dat je de lakens deelde met degene die jou tegelijkertijd bespioneerde. Maar ook dan was er vaak, zelfs achteraf, geen morele veroordeling mogelijk richting die persoon. Je wist immers nooit hoe hij of zij tot zijn daden gekomen dan wel gedwongen was. Door vadertje staat, in de DDR beter bekend als De Partij met de uitvoerende Stasi.

Mijn verhaal tijdens de Nacht van de Filosofie is deels een lezing en deels een spel van vraag en antwoord.

Sabine Hardus (1951) is geboren in de voormalige DDR. Zij was onderwijzeres, studeerde filosofie aan de Technische Universiteit Dresden en journalistiek aan de Jugendhochschule Wilhelm Pieck. Dit was het instituut waar de ambitieuze jeugd van de republiek werd klaargestoomd voor de wereldrevolutie. Na een carrière als redacteur en verslaggever bij het Oost-Berlijnse tijdschrift Kontakt, onderdeel van het Verlag Junge Welt, verliet zij de DDR na het huwelijk met haar huidige man.

In Nederland studeerde zij filosofie en kunstgeschiedenis aan de RUG. In Leeuwarden was zij daarna bijna dertig jaar verbonden aan Scholengemeenschap Piter Jelles, als docent, decaan en coach voor filosofiedocenten in opleiding. Reeds aan het einde van de vorige eeuw introduceerde zij zij filosofie als examenvak voor havo en atheneum aan het Leeuwarder Lyceum. Momenteel organiseert Sabine een maandelijkse Meetup waarin alledaagse thema's vanuit een filosofische invalshoek op toegankelijke wijze binnen de kaders van een socratisch gesprek worden behandeld. 

terug naar De Nacht van de Filosofie