19-8-2021 - Tip van Jacqueline

Wij zijn licht van Gerda Blees wordt op 29 september 2021 besproken tijdens de lezingenserie Spraakmakende Boeken. 

In 2017 wordt Gerda Blees getroffen door een bericht in de krant over het overlijden van een vrouw. Zij woonde in de woongroep Contact & Muziek in Utrecht, deze groep bestaat nog steeds. De vrouw overleed door ondervoeding. Dit feit inspireert Blees tot het schrijven van haar eerste roman. De woongroep Klank en Liefde bestaat uit vier personen. Melodie (rond de zestig) is de oprichter en leider. Zij heeft zich opgeworpen als therapeut na teleurstellingen in haar leven. Zij neemt het initiatief om muzieklessen te geven op een basisschool om zo in het levensonderhoud te kunnen voorzien. Haar zus Elisabeth is iets ouder en een volgzame, beschadigde vrouw die wordt overschaduwd door Melodie. Petrus van rond de veertig woont in de groep nadat hij een therapie volgde bij Melodie. Hij kan zich niet staande houden in de maatschappij en heeft vaak driftbuien. Muriël is de jongste en twijfelt regelmatig aan de bedoelingen van Melodie. Uit haar berekeningen blijkt dat ze veel te weinig calorieën binnen krijgt.

Bij aanvang van het boek zit de groep rond de matras waar Elisabeth op ligt. Zij is volkomen verzwakt en buiten kennis. Geen van de andere drie onderneemt actie om haar te helpen en Elisabeth sterft. De dienstdoende arts vindt haar dood verdacht en schakelt de politie in. Melodie, Petrus en Muriël worden naar een politiecel gebracht. Tijdens hun verblijf daar volgen wij hun gedachten over hoe het zo ver heeft kunnen komen en hun twijfels over de ideeën van Melodie. Het was haar idee om na een cursus van negen dagen te stoppen met eten en te gaan leven van lucht en licht. Alleen het drinken van thee en vruchten- en groentesappen wordt toegestaan.

We volgen tevens drie rechercheurs die de zaak onderzoeken. Ieder van hen vormt zich een mening over deze zaak vanuit hun eigen achtergrond en gevoel.

Door 25 verschillende invalshoeken te gebruiken wordt het verhaal niet chronologisch verteld. Het beslaat de drie dagen dat de groep in de cel verblijft. We leren de drijfveren en gedachten van voornamelijk de drie groepsleden kennen. Elk hoofdstuk heeft een andere verteller. Het zijn mensen zoals de raadsvrouw of de ouders, maar ook voorwerpen als sigaretten of sokken komen aan het woord. Opvallend zijn vertellers als 'de nacht' en 'de sinaasappelgeur'. Sommige verhaallijnen maken diepe indruk. Bijvoorbeeld als 'het lichaam van Elisabeth' aan het woord is of 'de dementie' van de moeder van Melodie en Elisabeth, in één lange zin van zeven pagina’s. Ondanks het zware thema is het verhaal luchtig en neutraal geschreven en maakt het tot een bijzonder boek. Het stemt tot nadenken over wat er gebeurt als je de regie over je leven uit handen geeft.

Jacqueline

Mijn naan is Jacqueline Oversteegen en ik heb altijd al veel van lezen gehouden. Tijdens mijn middelbare school periode werkte ik als vakantiehulp in de bibliotheek en daarna volgde ik de opleiding tot bibliothecaris. Dus boeken zijn een vast bestanddeel van mijn leven. Ik lees voornamelijk Nederlandse auteurs. Mensje van Keulen, Stephan Enter en Thomas Verbogt zijn een paar van mijn favoriete schrijvers.